طراحیصنعتی (بIndustrial design) حرفهای است که با خلق مفاهیم جدید در حوزههای مختلف زندگی انسانی سر و کار دارد. طراحی، برابرنهاده یا معادلی است که برای واژه Design انگلیسی به کار رفتهاست و Industrial design یکی از زیرشاخههای Design است.
طراحیصنعتی، علمی است که به بیان اصول مربوط به طراحی محصولات، محيط، وسایل حمل و نقل، سیستمها و خدمات میپردازد. طراحیصنعتی فرایندی سیستماتیک است به گونهای که ضمن دارا بودن مراحل مختلف (با ترتیب و توالی مشخص)، ارتباطی قانونمند بین این مراحل برقرار است. روند طراحی با انجام تحقیقات آغاز گشته و پس از تهیه چکلیست و ارایه ایدههای کلی، ضمن ارزیابی این ایدهها بر اساس الزامات طراحی، ایده برتر انتخاب گردیده و به طراحی جزییات آن پرداخته میشود. در این روند لازم است که با دید سیستماتیک، تعاملات چند جانبه موجود میان انسان، محصول و محیط در نظر گرفته شود
در طراحی صنعتی، خلاقیت حرف اول را میزند و دانشجوی این رشته باید توانایی نوآوری و تفکر خلاق را داشته باشد؛ یعنی هم هنر و هم صنعت را درک کرده و هم قدرت مدیریت داشته باشد و علاوه بر موارد فوق تا حدودی با مباحث کاربردی علوم پایه مثل فیزیک، شیمی، هندسه و زیستشناسی آشنا باشد. دانشجوی این رشته باید نگاه خود را به اطراف و اشیاء دقیقتر کند و پیوسته نیازهای فردی و اجتماعی افراد را در ذهن خود مرور نماید. او باید به راحتی با محیطهای کاری ارتباط برقرار کرده و تجارب خود را از نظر فنی گسترش دهد به گونهای که بتواند عملکرد طرح خود را کاملاً توجیه نماید و تمامی مراحل اجرایی آن را زیر نظر داشته باشد.
در حال حاضر آموزش طراحیصنعتی در ایران، با یک گرایش کلی و تحت عنوان کلی طراحیصنعتی انجام میشود. امروزه این رشته با نام طراحی محصول (Product Design) نیز شناخته میشود و گستره زیادی از موضوعات را در بر میگیرد.
گرایش های طراحی صنعتی
زمینه هایی که طراح صنعتی در آنها فعالیت می کنند شامل موارد زیر می باشد.
- طراحی محصول: شامل لوازم خانگی، مبلمان اداری و خانگی، وسایل صوتی و تصویری، موبایل، ماشین های اداری، نوشت افزار، اسباب بازی، پوشاک و غیره
- طراحی دکوراسیون: شامل دکوراسیون خانگی، اداری، فروشگاه ها، مراکز تجاری و غیره.
- طراحی محیطی: فضا، مبلمان و چیدمان شهری و کلیه فضاهای زیر مجموعه آن نظیر پارک ها، نمایشگاه ها، مراکز خرید، ایستگاه های اتوبوس و تاکسی و کلیه محیط های عمومی، تأسیسات ترافیکی، تبلیغات شهری، فضای سبز، زیباسازی شهری و….
- طراحی خودرو: طراحی بدنه و نمای داخلی خودرو و سایر وسایل نقلیه.
- طراحی بسته بندی: بسته بندی کالاهای مصرفی و محصولات مختلف.
- طراحی اصلاحی: اصلاح خصوصیات عملکردی یا فرمی یک محصول به منظور بهبود کارایی آن.
- طراحی هویت: به دلیل توانایی های طراحان صنعتی در ایده پردازی، فارغ التحصیلان این رشته بعضا به عنوان مشاور در شرکت های بزرگ و کوچک ظاهر می شوند. طراحی هویت سازمانی (برند) برای مجموعه های صنعتی نیز از توانایی های برخی فارغ التحصیلان این رشته است.